Sự nghiệp văn học

Matt Haig bước vào con đường viết lách không chỉ bằng ước mơ, mà bằng chính bản năng sinh tồn. Sau khi trải qua cơn trầm cảm trầm trọng ở tuổi 24 – một trải nghiệm mà ông từng mô tả là "địa ngục sống" – Haig đã tìm thấy cứu cánh nơi con chữ. Viết không chỉ giúp ông giữ vững lý trí trong thời điểm đen tối, mà còn trở thành cánh cửa dẫn lối ông đến với ánh sáng, và rộng hơn nữa, đến với trái tim hàng triệu độc giả khắp thế giới.

Tác phẩm đầu tay The Last Family in England (2004), một tiểu thuyết ẩn dụ kể lại bi kịch gia đình qua góc nhìn của loài chó, đã gây chú ý bởi sự độc đáo và nhân văn. Tuy nhiên, phải đến The Humans (2013), ông mới thực sự tạo được dấu ấn đậm nét. Cuốn sách này là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa trí tuệ và lòng trắc ẩn – kể về một sinh vật ngoài hành tinh nhập vai con người và học cách thấu hiểu bản chất mong manh của nhân loại.

Năm 2015 đánh dấu một bước ngoặt lớn trong sự nghiệp của Matt Haig với Reasons to Stay Alive, cuốn hồi ký kiêm trị liệu tâm lý cá nhân chân thật, xúc động và đầy tính nhân văn. Không hoa mỹ, không giả tạo, không tô hồng thực tại – chỉ là lời kể của một người từng muốn kết thúc cuộc đời mình, giờ đây học cách yêu thương từng giây phút của sự sống. Cuốn sách trở thành hiện tượng xuất bản ở Anh, đưa tên tuổi Matt Haig thành một trong những tiếng nói quan trọng nhất về sức khỏe tinh thần trong văn học đương đại.

Sau thành công của Reasons to Stay Alive, Haig tiếp tục mở rộng biên độ sáng tác. Ông viết cả tiểu thuyết giả tưởng, văn học thiếu nhi và sách trị liệu tinh thần. How to Stop Time (2017) là một câu chuyện đầy chất triết học về một người đàn ông sống hơn 400 năm, vẫn day dứt với ký ức và tình yêu trong quá khứ. The Comfort Book (2021) là tập hợp những suy nghĩ, trích dẫn và khích lệ giản dị – giống như một cuốn sổ tay đồng hành với người đọc qua những ngày khó khăn.

Tác phẩm nổi bật nhất của ông cho đến hiện tại là The Midnight Library (2020), tiểu thuyết giả tưởng về một người phụ nữ lạc lối trong cuộc đời và được đưa đến một thư viện kỳ ảo – nơi cô có thể sống thử tất cả những cuộc đời mà mình từng bỏ lỡ. Cuốn sách không chỉ chạm vào cảm xúc phổ quát của con người về tiếc nuối và lựa chọn, mà còn trở thành biểu tượng của hy vọng trong đại dịch COVID-19, được độc giả toàn cầu đón nhận nồng nhiệt và lọt vào danh sách bán chạy nhất New York Times suốt nhiều tuần liên tiếp.

Không chỉ viết cho người lớn, Matt Haig còn dành nhiều tâm huyết cho văn học thiếu nhi. Bộ truyện A Boy Called Christmas đã tạo nên một làn sóng yêu thích trong trẻ em và phụ huynh, với giọng văn lấp lánh niềm tin vào điều kỳ diệu, tình thân và lòng dũng cảm. Tác phẩm này đã được Netflix chuyển thể thành phim điện ảnh vào năm 2021.

Tính đến hiện tại, Matt Haig đã xuất bản hơn 20 đầu sách, được dịch ra hơn 40 thứ tiếng và xuất bản ở hàng chục quốc gia. Ông không chỉ là một nhà văn thành công về mặt thương mại, mà còn là biểu tượng của sự hồi phục, lòng nhân hậu và khả năng chữa lành bằng văn chương.

Matt Haig không cố gắng trở thành "người truyền cảm hứng" – ông chỉ kể câu chuyện thật của chính mình, bằng một ngôn ngữ giản dị và lòng chân thành sâu sắc. Chính điều đó khiến ông trở thành một trong những tác giả được yêu mến nhất ở Anh và thế giới đương đại. Với nhiều người, đọc Matt Haig là một trải nghiệm chữa lành – một lời nhắc rằng chỉ cần còn sống, ta vẫn còn cơ hội để thay đổi, để yêu thương và để tìm thấy ánh sáng.

Giải thưởng và vinh danh

Dù không sở hữu quá nhiều giải thưởng văn học lớn, Matt Haig vẫn nhận được sự công nhận sâu rộng từ giới chuyên môn và độc giả quốc tế. Một số ghi nhận tiêu biểu:

• The Midnight Library là sách bán chạy số 1 tại Anh và Mỹ, được Goodreads Choice Awards 2020 vinh danh ở hạng mục "Fiction".

• A Boy Called Christmas được chuyển thể thành phim điện ảnh (Netflix, 2021) và được yêu thích rộng rãi.

• Reasons to Stay Alive từng lọt vào danh sách “Sách cần đọc” của nhiều tổ chức sức khỏe tâm thần uy tín tại Anh.

• Năm 2021, ông được xếp vào danh sách những nhà văn có ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực sức khỏe tâm lý hiện đại tại Anh.

Một số tác phẩm tiêu biểu

• Reasons to Stay Alive (Lý do để sống) – 2015

• The Midnight Library (Thư viện nửa đêm) – 2020

• The Comfort Book (Cuốn sách an ủi) – 2021

• How to Stop Time (Cách ngừng thời gian) – 2017

• The Humans (Loài người) – 2013

• Notes on a Nervous Planet (Ghi chú về một hành tinh lo âu) – 2018

• A Boy Called Christmas (Cậu bé tên là Giáng Sinh) – 2015

• The Possession of Mr Cave, The Radleys, Evie and the Animals...